ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ ေရာက္ေနတဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ကင္တားနား (Mr. Tomas Ojea Quintana) ဟာ ရန္ကုန္ကေန ျပန္မထြက္ခြာခင္ ဒီကေန႔ မနက္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ တခ်ဳိ႕အျပင္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြနဲ႔အတူ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ပါ ေတြ႕ဆံုၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနေတြကုိ ေဆြးေႏြး ေမးျမန္းတာေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။.........................................



ၾသဂုတ္လ ၂၁ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔ကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ေနၿပီး ဒီကေန႔ ညေနမွာ ရန္ကုန္ကေန ျပန္ထြက္ခြာေတာ့မယ့္ မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ဒီကေန႔ မနက္ကေန မြန္းလြဲေက်ာ္ အခ်ိန္ေတြထိ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႕ေတြအျပင္ အဖြဲ႕အသီးသီးကို အခ်ိန္ေတြခြဲၿပီး အုပ္စုအလိုက္ ေတြ႕ဆံုၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြ ေဆြးေႏြး ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။

ဒီလိုေတြ႕ဆံုမႈေတြထဲ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ လက္ရွိအစိုးရေပၚ အျမင္ေတြ၊ အေျပာင္းအလဲ ရွိမရွိဆိုတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြအျပင္ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြရဲ႕ ရပ္တည္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကို ေမးျမန္းခဲ့တယ္လို႔ ဒီကေန႔ ရန္ကုန္က ကုလသမဂၢ႐ံုးမွာ မစၥတာ ကင္တားနားနဲ႔ သြားေတြ႕ခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ (ျမန္မာ) အဖြဲ႕က ဦးသုေ၀က ေျပာပါတယ္။

“အေျခအေနေလးေတြ ေျပာင္းလာတယ္၊ ေကာင္းတာေလးေတြ ေတြ႕တယ္လုိ႔ ေျပာတဲ့အခါက်ေတာ့ သူလည္း အဲဒါေတာ့ လက္ခံတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါ ခင္ဗ်ားတုိ႔ကုိ Test လုပ္ေနတာလို႔ မယူဆဘူးလားတဲ့၊ သူကေမးတယ္။ မေျပာတတ္ဘူးလို႔၊ သူ႔စိတ္ထဲမွာ ရွိတာေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ မေျပာႏုိင္ဘူးလို႔။ ေကာင္းတာလုပ္ရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔က လက္ခံၿပီး ေရွ႕တုိး လုပ္ရမွာပဲလို႔၊ က်ေနာ္ ေျပာျပတာပါ။

“ဟုိတုန္းကနဲ႔ စာလုိ႔ရွိရင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကလည္း နည္းနည္းေတာ့ သက္သာလာတယ္လို႔ ျမင္ရပါတယ္လို႔။ အခက္အခဲဆိုတာေတာ့ ဟိုတုန္းက က်ေနာ္တို႔ကုိ ၿခိမ္းေျခာက္တာေတြ အမ်ားႀကီးေပါ့၊ အခုေတာ့ အဲဒါေတြ မရွိေသးဘူး၊ မရွိေတာ့ဘူးလို႔။”
အခုလိုမ်ဳိး အစိုးရရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေပၚ အျမင္ေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ရပ္တည္မႈ အေျခအေနေတြကုိ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ အထဲမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ကိစၥကိုလည္း အဓိကေနရာကေန ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ျပည္တြင္းျပည္ပနဲ႔ ကမၻာ့ႏိုင္ငံ အသီးသီး ေတာင္းဆိုေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားအားလံုး ႁခြင္းခ်က္မရွိ အျမန္လႊတ္ေပးေရး ကိစၥဟာ လက္ရွိ ျပည္တြင္းမွာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈလို႔ ယူဆႏိုင္တဲ့ အေျခအေနေတြက ပိုၿပီးေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္စရာ လမ္းစေတြလို႔ ျမင္လာတဲ့အေၾကာင္း ေျပာဆိုခဲ့တယ္လို႔ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အင္အားစု (NDF) ပါတီက ေဒါက္တာသန္းၿငိမ္းက ေျပာပါတယ္။

“အက်ဥ္းသားေတြ လြတ္ေရး ကိစၥကို သူတုိ႔ကလည္း ဒါကို အေလးအနက္ ထားတယ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒီအေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ ဘယ္လုိျမင္သလဲလို႔ သူက ေမးတယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ေျပာျပတာကေတာ့ သမၼတကလည္း မၾကာခင္က ေျပာသြားတဲ့ အထဲမွာ ျပည္ပေရာက္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ အားလုံးကုိ ဒီမွာ လက္ခံဖို႔ ဘာဖုိ႔ဆုိတဲ့ ျပန္လည္ၿပီးေတာ့ သင့္ျမတ္ဖို႔ ကိစၥေတြ လုပ္ေနတဲ့ အခါမွာ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား လႊတ္ေရးဆုိတာ အလုိအေလ်ာက္ ျဖစ္လာမယ့္ ကိစၥပဲလို႔ က်ေနာ္ ျမင္တယ္လို႔။

“အခုလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အစိုးရနဲ႔ နားလည္မႈ တည္ေဆာက္ၿပီး သြားေနတဲ့ အခ်ိန္အခါမွာ ဒီအတုိင္း ဆက္ၿပီး သြားတာဟာ အက်ဥ္းသား လြတ္ေျမာက္ေရး အတြက္လည္း အမ်ားႀကီး အေထာက္အကူျပဳမွာ ျဖစ္တယ္လို႔။ ဒါေပမဲ့ သူကေျပာတာ တခုကေတာ့ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္တဲ့ကိစၥမွာ အစုိးရပုိင္းက နည္းနည္း စုိးရိမ္ေနပုံရတယ္ ဆုိတာေတာ့ ေျပာတယ္။ တကယ္လို႔ လြတ္လာရင္ လမ္းေပၚမွာ ထြက္ၿပီးေတာ့ ဆႏၵျပတာတုိ႔ ဘာတုိ႔ ျဖစ္မလားေပါ့။

“က်ေနာ္ ေျပာလိုက္တာကေတာ့ အခုလို အေျခအေနအရ တဘက္နဲ႔တဘက္ သင့္ျမတ္ဖုိ႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ဒီဥစၥာက စုိးရိမ္စရာကိစၥ မဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ေတာ့ ျမင္တယ္လို႔ အဲဒီလိုပဲ ေျပာလုိက္ပါတယ္။”

ဒီကေန႔ မစၥတာ ကင္တားနားကို သြားေတြ႕ခဲ့တဲ့ NDF ပါတီက ေဒါက္တာသန္းၿငိမ္း ေျပာျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုလို ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြအျပင္ တျခား တုိင္းရင္းသားပါတီ အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ေနာက္ထပ္ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားေနၾကတဲ့ ပါတီတခ်ဳိ႕နဲ႔ တိုင္းရင္းသား ေဒသေတြမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ တိုက္ပြဲအေၾကာင္းေတြ၊ အဲဒီေဒသေတြမွာ ႀကံဳေနရတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကိုလည္း မစၥတာ ကင္တားနားက ေဆြးေႏြး ေမးျမန္း နားေထာင္ခဲ့ပါတယ္။

တခါ မၾကာေသးခင္ကမွ အက်ဥ္းေထာင္ကေန ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္သားေဟာင္း ကိုေဇယ်ာေသာ္၊ ကိုေအာင္ေက်ာ္ဆန္း၊ ေဒါက္တာေန၀င္းနဲ႔ ကိုျမတ္သူအျပင္ တျခား ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေဟာင္း တခ်ဳိ႕နဲ႔လည္း သူတို႔ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ ေထာင္တြင္းက အက်ဥ္းသား အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈ အေျခအေနေတြကို ေမးျမန္းခဲ့သလို ေရွ႕ေနတခ်ဳိ႕နဲ႔လည္း ေတြ႕ဆံုၿပီး လက္ရွိ တရား႐ံုးေတြမွာ ႀကံဳေနရတဲ့ တရားစီရင္ေရး စနစ္ေတြအေပၚ စံုစမ္းခဲ့ပါတယ္။

ဒီလို အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ လူပုဂၢိဳလ္ေတြကို မစၥတာ ကင္တားနား ေတြ႕ဆုံသလို ဒီကေန႔ မနက္ပိုင္း ရန္ကုန္က Traders ဟိုတယ္မွာရွိတဲ့ ILO ႐ံုးမွာ မစၥတာ ကင္တားနားဟာ ILO ႐ံုးက ဆက္သြယ္ေရး အရာရွိ စတိဗ္ မာရွဲလ္ (Steve Marshall) နဲ႔အတူ လူ႔အခြင့္အေရး လႈပ္ရွားတဲဲ့ အဖြဲ႕တခ်ဳိ႕၊ တခါ ILO မွာ လယ္ယာေျမ အသိမ္းခံရလို႔ တိုင္ၾကားထားတဲ့ လယ္သမားတခ်ဳိ႕ကို ေခၚယူၿပီး အေျခအေနေတြကို အေသးစိတ္ ေမးျမန္းခဲ့တယ္လို႔ HRDP အဖြဲ႕က ကိုေမာင္ေမာင္ေလးက ေျပာပါတယ္။

“လယ္သမား အေရးကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ILO မွာ သူတို႔ လယ္ယာေျမကိစၥေတြ တုိင္တန္းၿပီးတဲ့ေနာက္ အခုအခ်ိန္အထိ ILO နဲ႔ အစိုးရနဲ႔ ညိႇႏႈိင္း ေဆာင္ရြက္ေပးထားတဲ့ ၾကားကိုမွ သူ႔လယ္ေတြကို သူလုပ္ပိုင္ခြင့္ မရတဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ျပ႒ာန္းဥပေဒေတြက က်ေနာ္တုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရးကို အခ်ိန္မေရြး ၀င္ေရာက္ က်ဴးေက်ာ္လာႏုိင္တယ္၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြ အခ်ိန္မေရြး ျပန္လည္ ခ်ဳိးေဖာက္ႏုိင္တဲ့ အေျခအေနမွာ ရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ဗမာျပည္မွာ လူ႔အခြင့္အေရးက ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ဆက္ျဖစ္ေနဦးမွာပဲ ဆုိတာကုိ က်ေနာ္ ေျပာျပပါတယ္။”

ဒီကေန႔ မနက္နဲ႔ ေန႔လယ္ပိုင္းေတြက မစၥတာ ကင္တားနားနဲ႔ ျမန္မာ့အေရးမွာ ပါ၀င္ေနသူ တခ်ဳိ႕ရဲ႕ ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းမႈေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ ေရာက္ေနတဲ့ ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာ ေတာမတ္စ္ အုိေဟး ကင္တားနားဟာ သူ မျပန္ခင္ ဒီေန႔ ညေနပုိင္း ရန္ကုန္ေလဆိပ္မွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတခု ျပဳလုပ္သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(VOA NEWS)